Οι διαταραχές λόγου και ομιλίας που παρουσιάζουν αρκετά παιδιά έχουν σαν αποτέλεσμα αντίστοιχες δυσκολίες στη μάθηση στο σχολικό πλαίσιο αργότερα με την είσοδό τους στη δημοτικό σχολείο. Η δυσκολία κατανόησης του προφορικού λόγου ή η φτωχή προφορική αφήγηση θα γίνουν εμφανείς και στην κατανόηση και έκφραση μέσω του γραπτού λόγου.
Σε κάποιες περιπτώσεις παιδιών, οι διαταραχές λόγου και ομιλίας συνυπάρχουν με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. Ενδεικτικά αναφέρονται οι δυσκολίες μάθησης που παρουσιάζουν παιδιά με κάποιες συχνές διαταραχές λόγου ή/ και ομιλίας και αναπτυξιακές διαταραχές.
Φωνολογική καθυστέρηση ή διαταραχή
Τα παιδιά που δε μιλούν καθαρά και παρουσιάζουν φωνολογική καθυστέρηση ή φωνολογική διαταραχή όταν ξεκινήσουν την Α δημοτικού κάνουν συχνά παρόμοια λάθη στην ανάγνωση και τη γραφή. Για παράδειγμα, ένα παιδί που αντικαθιστά τον ήχο /δ/ με τον ήχο /β/ όταν μιλά είναι πιθανό να διαβάζει και να γράφει βίνω αντί για δίνω.
Ειδική γλωσσική διαταραχή
Τα παιδιά με ειδική γλωσσική διαταραχή παρουσιάζουν ποικιλία δυσκολιών. Δεν εμφανίζουν όλα τα παιδιά τις ίδιες δυσκολίες και στον ίδιο βαθμό. Μπορεί να εμφανίζουν δυσκολίες στο λεξιλόγιο, στη γραμματική, στη σημασιολογία και στη σύνταξη, στις δεξιότητες διαλόγου ή/και φτωχές φωνολογικές ικανότητες (δεν μιλούν καθαρά ή δυσκολεύονται να αναλύουν και να συνθέτουν τα στοιχεία της ομιλίας: τις λέξεις, τις συλλαβές και τα φωνήματα). Όλες αυτές οι δυσκολίες επηρεάζουν την κατανόηση και την παραγωγή του προφορικού και του γραπτού λόγου και μειώνουν τη σχολική τους επίδοση. Συνήθως δυσκολεύονται να μάθουν να διαβάζουν. Ακόμη κι όταν η ανάγνωση τους είναι καλή έχουν δυσκολία στην κατανόηση του κειμένου. Η αφήγηση τους είναι λιτή και το λεξιλόγιο τους περιορισμένο. Οι προτάσεις τους είναι μικρές με πολύ απλή συντακτική δομή. Συχνά εμφανίζουν συντακτικά και ορθογραφικά λάθη στο γραπτό τους λόγο.
Διαταραχή αυτιστικού φάσματος
Τα παιδιά με διαταραχές αυτιστικού φάσματος συχνά ερμηνεύουν κυριολεκτικά και όχι μεταφορικά το νόημα των λέξεων και δυσκολεύονται να καταλάβουν τις αφηρημένες έννοιες. Είναι σύνηθες να κάνουν σχόλια που είναι άσχετα με το θέμα. Επιπλέον, δυσκολεύονται να κατανοήσουν το κείμενο και να βρουν την κεντρική ιδέα. Επίσης, εμφανίζουν δυσκολία να γράψουν κείμενο με θέμα για το οποίο δεν έχουν βιώματα και να κάνουν προφορικά ή γραπτά την περίληψη ενός κειμένου. Παρ’όλα αυτά, κατακτούν εύκολα την αυτόματη ανάγνωση και την ορθογραφία, έχουν καλή οπτική αντίληψη και καλές ικανότητες αποστήθισης.
ΚΕΔΑΣΥ
Είναι πολύ σημαντικό να στείλουμε το παιδί με μαθησιακές δυσκολίες για αξιολόγηση στο ΚΕΔΑΣΥ. Αρχικά, παίρνουμε μία πολύ καλή γνωμάτευση από ειδικούς παιδαγωγούς, ψυχολόγο και κοινωνικό λειτουργό για την ενεδεχόμενη δυσκολία που παρουσιάζει ο/η μαθητής/τρια. Η γνωμάτευση μπορεί να αναφέρει την έγκριση Παράλληλης Στήριξης για τον/την μαθητή/τρια και έτσι εκκινούν οι διαδικασίες από το σχολείο για αίτηση και πρόσληψη ειδικού παιδαγωγού ο/η οποίος/α θα στηρίζει το παιδί καθ'όλη τη διάρκεια της σχολικής ζωής-στην τάξη και στο διάλειμμα αν αυτό κριθεί απαραίτητο. Ομοίως, αν το παιδί συστήνεται να παρακολουθήσει το Τμήμα Ένταξης.Επίσης περιλαμβάνει αναλυτική συμβουλευτική γονέων και σχολείου έτσι ώστε εκπαιδευτικοί και γονείς να έρθουν σε συνεργασία για την καλύτερη διαχείριση της εκπαιδευτικής ανάγκης εντός και εκτός του σχολείου.
- Νοητική ανεπάρκεια ή ανωριμότητα.
- Αισθητηριακές αναπηρίες όρασης (τυφλοί, αμβλύωπες με χαμηλή όραση).
- Αισθητηριακές αναπηρίες ακοής (κωφοί, βαρήκοοι).
- Κινητικές αναπηρίες – χρόνια μη ιάσιμα νοσήματα.
- Διαταραχές ομιλίας λόγου.
- Ειδικές μαθησιακές δυσκολίες (Δυσλεξία)
- Σύνδρομο ελλειμματικής προσοχής με ή χωρίς υπερκινητικότητα.
- Σύνθετες γνωστικές συναισθηματικές και κοινωνικές δυσκολίες.
- Διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές (φάσμα αυτισμού).
- Ψυχικές διαταραχές και πολλαπλές αναπηρίες.
- Άλλες δυσκολίες(συναισθηματικές δυσκολίες, προβλήματα συμπεριφοράς κ.α).
- Ιδιαίτερες νοητικές ικανότητες και ταλέντα
Οι αρμοδιότητες των ΚΕΔΑΣΥ είναι:
- Η έρευνα για τη διαπίστωση του είδους και του βαθμού δυσκολιών των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο σύνολο των παιδιών σχολικής και προσχολικής ηλικίας.
- Η εισήγηση για την εγγραφή , κατάταξη και φοίτηση στην κατάλληλη σχολική μονάδα καθώς και η παρακολούθηση και αξιολόγηση της εκπαιδευτικής πορείας των μαθητών (σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς και σχολικούς συμβούλους)
- Η παροχή συμβουλευτικής υποστήριξης και ενημέρωσης στο διδακτικό προσωπικό και σε όσους συμμετέχουν στην εκπαιδευτική διαδικασία και επαγγελματική υποστήριξη
- Ο καθορισμός του είδους των τεχνικών βοηθημάτων και οργάνων που έχει ανάγκη το παιδί στο σχολείο ή στο σπίτι καθώς και την κατάρτιση προτάσεων για την καλύτερη πρόσβαση και παραμονή στους χώρους της εκπαίδευσης
- Η εισήγηση για την αντικατάσταση των γραπτών δοκιμασιών των μαθητών με προφορικές ή απλής μορφής δοκιμασίες στις εξετάσεις της Α΄/θμιας ή Β΄/θμιας εκπαίδευσης
- Η εισήγηση για την κατάρτιση και εφαρμογή προγραμμάτων πρώιμης εκπαιδευτικής παρέμβασης.